Wydaje się, że poruszając temat wsparcia/poradnictwa psychologicznego warto na wstępie nawiązać do kwestii rozwoju. Dlaczego? W każdy etap rozwojowy, wpisane są pewne zadania. Może być to osiągnięcie samodzielności życiowej i względnej niezależności, kontrolowanie własnych uczuć, umiejętność okazywania ich i odbierania, dostosowanie się do zmian czy efektywna działalność zawodowa. Prawidłowy przebieg rozwoju rozumiany jest jako nabywanie na każdym z etapów takich umiejętności, które pozwalają sprostać jego wyzwaniom. Jednak nie zawsze tak bywa: poczucie pomieszania i braku równowagi, doświadczanie lęku i napięcia to jedne z wielu objawów kryzysu rozwojowego. Ma on miejsce, gdy osoba nie uzyskała we wcześniejszym etapie rozwoju typowych dla niego właściwości i/lub ma trudność z podjęciem nowych zadań rozwojowych.
Okresy rozwojowe i związane z nimi trudności
W związku z tym, że rodzaje zadań rozwojowych są zależne od okresu rozwojowego, kryzysy, które mogą się w ich trakcie pojawić będą wiązać się z odmiennymi trudnościami. W przypadku dzieciństwa i pierwszych lat edukacji główne trudności mogą dotyczyć adaptacji do nowego miejsca, jakim jest przedszkole, czy szkoła, nawiązywania relacji z rówieśnikami, osiągnięcia gotowości szkolnej, a więc takiego poziomu rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego, fizycznego, jaki może pozwolić dziecku na uczestniczenie w życiu szkolnym. W okresie adolescencji problemy mogą wiązać się z kształtującą się dopiero tożsamością, stąd młoda osoba może stawiać sobie pytania: Kim jestem? Jak chciałbym/chciałabym, aby wyglądało moje życie? Jest to tym samym czas poszukiwania siebie i eksperymentowania. W tym okresie nieobce mogą być również trudności z akceptacją własnego ciała czy uzyskaniem roli płciowej. W okresie wczesnej dorosłości problemy, pojawiające się problemy mogą dotyczyć m.in. wyboru partnera życiowego lub ścieżki rozwoju osobistego. Dalej w okresie średniej dorosłości nie brakować może refleksji nad sensem i dalszym kierunkiem życia. Często jest to także czas podsumowań własnych osiągnięć i zestawiania ich z tworzonymi planami. U osób będących na tym etapie rozwoju mogą pojawić się uczucia zagubienia i osamotnienia. Późna dorosłość może być czasem utraty bliskich sobie osób i doświadczania żałoby, a także wiązać się z koniecznością rezygnacji z wykonywanych aktywności.
Czym jest wsparcie psychologiczne?
Poradnictwo psychologiczne to jedna z krótkoterminowych form profesjonalnej pomocy. Jest ono przeznaczone dla osób zdrowych doświadczających kryzysów rozwojowych, co m.in. różni je od psychoterapii, która kierowana jest w szczególności do osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Poradnictwo ma na celu odzyskanie równowagi emocjonalnej, powrót do wcześniej stosowanych, skutecznych sposobów funkcjonowania. Umożliwia także doskonalenie samego siebie i własnych talentów.
Kiedy warto skorzystać z poradnictwa psychologicznego?
Biorąc pod uwagę założenia wsparcia psychologicznego i jego elastyczność względem trudności pojawiających się na różnych etapach rozwoju – z tej formy pomocy mogą korzystać osoby w każdym wieku. Warto po nią sięgnąć, gdy nie jesteśmy w stanie radzić sobie z dbaniem o własne potrzeby, czy realizowaniem codziennych obowiązków, jeśli potrzebujemy wsparcia w zakresie pracy nad swoimi właściwościami, które są niezbędne do wypełnienia naszych zadań rozwojowych czy mamy trudności z podejmowaniem decyzji. Jeśli na co dzień doświadczasz nadmiernego stresu, cierpienia z powodu określonej sytuacji życiowej lub masz trudność z przystosowaniem się do zmian, które pojawiły się w Twoim życiu – poradnictwo psychologiczne może być właśnie tą, odpowiednią dla Ciebie, formą pomocy.
Jakie korzyści płyną z podjęcia wsparcia psychologicznego?
Dzięki skorzystaniu z tej postaci pomocy psychologicznej można przyjrzeć się danej trudności czy konfliktowi z innych niż dotychczas perspektyw. Pozwala to na dostrzeżenie potencjalnych czynników odpowiedzialnych za podtrzymywanie aktualnego stanu, a także na zmianę podejścia do niego. W związku z tym osoba może dostrzec możliwości rozwiązania obecnych problemów, a tym samym wpływania na własne życie. Efektem wsparcia psychologicznego jest także uwolnienie osoby od towarzyszącego jej napięcia związanego z trudnościami, których doświadcza. Wbrew temu, co sugeruje nazwa tej formy pomocy, zadaniem specjalisty nie jest udzielanie porad i rozwiązywanie trudności za pacjenta. Dzięki psychoedukacji, stosowaniu odpowiednich narzędzi i towarzyszeniu drugiej osobie, może on pomóc jej odzyskać kontrolę nad własnym życiem, wypracować nowe, bardziej skuteczne metody rozwiązywania problemów oraz odnaleźć lub umocnić jej zasoby.
Czasami wystarczy niewiele, aby poprawić jakość swojego życia. Może być to właśnie rozmowa ze specjalistą, dzięki której spojrzymy na dany problem w odmienny do wcześniej znanych nam sposobów, a myśli, które dotychczas mogły wydawać się nieuchwytne, wypowiadane, będą miały szansę stać się bardziej możliwe do kontrolowania.
Literatura:
Czabała, Cz., Kluczyńska, S. (2015). Poradnictwo psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Roberts, A. R. (2005). Bridging the past and present to the future of crisis intervention and crisis management. W: A. R. Roberts (red.), Crisis intervention handbook (s. 3-34). Oxford: Oxford University Press.